ไวรัสตับอักเสบซี

ไวรัสตับอักเสบซี (HCV) โรคนี้มีการติดต่อคล้ายๆ กับโรคเอดส์ แต่โอกาสที่จะติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ป้องกันจะน้อยกว่า ส่วนใหญ่จะติดต่อทางเลือด การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน และการติดต่อจากแม่สู่ลูกระหว่างตั้งครรภ์และคลอดบุตร

เมื่อไวรัสตับอักเสบซีเข้าสู่ร่างกาย มันจะเดินทางไปตามกระแสเลือดแล้วตรงไปที่ตับ ไวรัสจะไปขยายเพิ่มขึ้นในตับ ทำให้เกิดการอักเสบและทำลายเนื้อเยื่อตับ

และเมื่อปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา ก็จะทำให้ตับมีแผลเป็น หรือที่เรียกว่าพังผืดในตับ และในระยะสุดท้ายจะเป็น “ตับแข็ง” และตับจะหยุดทำงาน ซึ่งเราแรกว่า ภาวะตับวาย ทำให้เสียชีวิตในที่สุด

ผู้ที่เสี่ยงเป็นโรคไวรัสตับอักเสบซี

1. ผู้ที่ทำการสัก หรือเจาะตามร่างกาย
2. คนในครอบครัวเป็นโรคตับอักเสบซี
3. ผู้ป่วยโรครเอสด์
4. มีเพศสัมพันธ์ไม่ป้องกัน
5. ผู้ที่ได้รับเลือดก่อนปี พ.ศ. 2535 เพราะยังไม่มีการตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบซี

อาการ ไวรัสตับอักเสบซี

ผู้ป่วยแทบจะไม่มีอาการป่วยอะไรเลย อาจจะมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ปวดชายโครงขวา ปวดกล้ามเนื้อและข้อ หรือกว่าจะมีอาการก็เป็นตับแข็งและลุกรามไปเป็นมะเร็งตับแล้ว

รักษาให้หายขาดได้ใหม?

ประมาณ 30-90 % ของผู้ป่วยที่รับการรักษามีโอกาสหายขาด แต่ในระหว่างการรักษาควรหลีกเลี่ยงการดื่มสุราและยาเสพติด เพราะสิ่งเหล่านี้อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงมากขึ้น จนบ้างครั้งอาจนำไปสู่การยุติการรักษาได้

การรักษาไวรัสตับอักเสบซี

รักษาโดยการใช้ยา 2 ตัวควบคูกัน คือ PEG – Interferon โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังสัปดาห์ละ 1 ครั้ง และยา Ribavirin เป็นยาแคบซูน ทานครั้งละ 2-3 เม็ด วันละ 2 ครั้งพร้อมอาหาร ซึ่งจะใช้เวลาในการรักษา 6-12 เดือน

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเริ่มรักษา จะขึ้นอยู่กับปริมาณของพังผืดที่ตับ หรือแผลเป็นที่มีอยู่ในตับ คนที่มีไวรัสตับอักเสบซี แต่ไม่มีพังผืด หรือมีน้อย ไม่จำเป็นต้องเริ่มการรักษาในทันที

แต่คนที่มีพังผืดเยอะ จะต้องเริ่มการรักษาเลย แต่สำหรับบางคนที่มีภาวะตับวาย หรือเป็นโรคตับแข็ง ตับจะทำงานไม่ค่อยดี จึงทำให้ไม่สามารถทำการรักษาได้ เนื่องจากมีความเสี่ยงสูงที่ตับจะไม่ตอบสนองต่อการรักษา

นอกจากนี้คนที่เป็น มะเร็งตับ ควรได้รับการรักษาโรคมะเร็งก่อน และอาจจะไม่สามารถรักษาโรคไวรัสตับอักเสบซีได้

ผลเคียงจากการรักษา

ผู้ป่วยส่วนใหญ่ จะมีผลข้างเคียงต่อการรักษาอย่างไดอย่างหนึ่ง แต่จะไม่รุ่นแรงมาก และจะดีขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ

1. ไม่สบายเหมือนเป็นไข้หวัดใหญ่ เช่น มีไข้ หนาวสั่น ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดศรีษะ เหนื่อย
2. ผิวหนังบริเวณที่ฉีดยาบวมแดง หรือคัน ผิวแห้ง และมีอาการคันตามร่างกาย
3. รู้สุกหงุดหงิด หรือรู้สึกเศร้า มีปัญหาเรื่องการนอนหลับ
4. คลื่นไส้ เบื่ออาหาร รู้สึกรสชาติอาหารเปลี่ยนไป อาเจียน น้ำหนักลด
5. มีปัญหาต่อมไทรอยด์ และเป็นโรคโลหิตจาง หรือเซลล์เม็ดเลือดขาวต่ำ

ผู้ที่ไม่สามารถรักษาโรคไวรัสตับอักเสบซีได้

1. หญิงตั้งครรภ์ หรือ คนที่คิดว่ากำลังจะตั้งท้อง และคนที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่
2. ผู้ชายที่กำลังวางแผนมีลูก เพราะยา Ribavirin มีผลต่ออสุจิ
3. ผู้ป่วยที่เป็นโรคตับจากสาเหตุอื่นๆ เช่น การดื่มสุรามากเกินไป
4. ผู้ป่วยโรคจิตเภทขั้นรุ่นแรง เช่น ภาวะซึมเศร้ารุนแรง
5. เป็นโรคร้ายแรงอื่นๆ จากตา ปอด ไต หรือหัวใจ
6. ผู้ป่วยที่มีเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว หรือเกร็ดเลือดต่ำมากในเลือด

ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยง

1. เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลล์ หรือดื่มหนักๆ เพราะการดื่มหนักๆ จะทำให้ตับเกิดอาการอักเสบเยอะขึ้น
2. หลีกเลี่ยงการใช้ยาบางชนิด เพราะอาจเป็นอันตรายต่อตับ ต้องปรึกษาแพทย์ทุกครั้งก่อนใช้ยา เพื่อให้แน่ใจว่า ยาจะไม่มีผลต่อตับเรา รวมไปถึงยาสมุนไพร และวิตามินเสริมด้วย
3. งดสูบบุหรี่

รู้หรือไม่?

• โรคไวรัสตับอักเสบซียังไม่มีวัคซีนป้องกัน การป้องกันที่ดีที่สุดคือหลีกเลี่ยงการสัมผัสเลือดกับบุคคลที่เป็นพาหะ -ไวรัสตับอักเสบซีไม่สามารถติดต่อได้จากการสัมผัสในชีวิตประจำวัน การกอด การสัมผัส การจูบ หรือแม้แต่การใช้จานชามร่วมกันได้
• ในจำนวน 100 คนที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีมาแล้วไม่ได้รับการรักษา ประมาณ 30 คนที่เชื้อไวรัสไม่ได้สร้างปัญหาไดๆ ต่อตับเลย แต่ว่าเชื้อจะยังคงอยู่ในร่างกายและสามารถติดต่อไปสู่คนอื่นได้โดยทางเลือด
• การตรวจเลือดเพื่อหาไวรัสตับอักเสบซีเป็นวิธีเดียวที่จะตรวจสอบให้แน่ใจว่าเรามีเชื้อหรือไม่