ไส้เลื่อน คือ
ไส้เลื่อน (Hernia) เกิดจากผนังหน้าท้อง ที่หุ้มอวัยวะภายในมีรูรั่ว ทำให้ลำไส้หรืออวัยวะภายในเลื่อนเข้า เลื่อนออก จากช่องนั้นได้ พบได้หลายตำแหน่ง เช่น ไส้เลื่อนขาหนีบ ไส้เลื่อนที่สะดือ(สะดือจุ่น) ไส้เลื่อนที่แผลผ่าตัด ส่วนใหญ่พบมากบริเวณขาหนีบ โรคนี้ผู้หญิงก็เป็นได้ แต่จะพบในผู้ชายมากกว่า
สาเหตุ
- การหย่อนตัวของผนังหน้าท้อง อาจเป็นแต่กำเนิด หรือเพราะอายุมากขึ้นผนังหน้าท้องไม่แข็งแรง มีความหย่อนคล้อย ทำให้เกิดการเลื่อนของลำไส้ได้
- การเพิ่มแรงดันในช่องท้อง เช่น ท้องผูกเรื้อรัง ไอเรื้อรัง ยกของหนักเป็นประจำ
- เคยได้รับการผ่าตัดช่องท้อง
อาการ โรคไส้เลื่อน
- รู้สึกปวดหน่วงๆ เหมือนมีอะไรไหลออกมา หรือเจ็บตรงบริเวณที่เกิดโรค
- ลักษณะเป็นก้อนนูน สามารถผลุบเข้าออกได้บริเวณผนังหน้าท้อง หรือบริเวณขาหนีบ บางครั้งถ้ามันยื่นออกมาแล้วไม่หุบกลับเข้าไปเอง อาจจะมีอาการปวดบริเวณก้อนนั้นได้
วิธีตรวจ
โดยปกติแค่การตรวจร่างกายพื้นฐานก็ทราบแล้ว ซึ่งแพทย์จะใช้มือคลำดูตามจุดที่มีอาการ แล้วลองให้คนไข้เบ่งดูว่ามีก้อนอวัยวะไหลผ่านมือคุณหมอบ้างหรือเปล่า และอาจต้องคลำที่บริเวณหัวหน่าวทั้งสองข้าง เพื่อเปรียบเทียบกันด้วย และในบางกรณีอาจต้องตรวจทั้งท่านอนและท่ายืน
สำหรับผู้ชายสูงอายุ แพทย์จะขอตรวจความปกติของต่อมลูกหมากด้วย โดยสอดนิ้วตรวจทางทวารหนัก ทั้งนี้ก็เพื่อแพทย์จะได้วินิจฉัยได้อย่างแม่นยำ
การรักษาไส้เลื่อน
โรคไส้เลื่อนต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเท่านั้น ปัจจุบันนิยมใช้วิธีการผ่าตัดแบบส่องกล้อง ทำให้เกิดแผลที่เล็ก โดยการเจาะรูเล็กๆ บริเวณผนังหน้าท้องเพื่อเข้าไปซ่อมไส้เลื่อนจากด้านใน และเสริมแผ่นความแข็งแรงบริเวณที่เป็น ทำให้ลดโอกาสการเป็นซ้ำ และมีอาการเจ็บน้อย ผู้ป่วยสามารถกลับมาทำกิจวัตรประจำวันได้เร็วกว่าการผ่าตัดแบบเดิม
แต่ในต่างจังหวัด อาจยังใช้วิธีการรักษาแบบเดิม โดยการผ่าตัดใช้ใหมเย็บซ่อมบริเวณที่เป็นไส้เลื่อน แต่ปัญหาที่เกิดตามมาคือ ทำให้เกิดแรงตึง เจ็บบริเวณแผล และหายช้า
วิธีดูแลตัวเองหลังการผ่าตัด
- ห้ามกระโดดโลดเต้น ไม่ควรยกของหนัก และงดการออกกำลังกายหนักๆ ในช่วง 2 เดือนแรก
- ไม่ควรเบ่งอุจจาระ ปัสสาวะ เพราะถ้ามีความดันในช่องท้องเพิ่ม ก็มีโอกาสที่จะทำให้รอยเย็บ หรือตาข่ายที่ใส่ไว้มีการเคลื่อน จะทำให้มีโอกาสเป็นซ้ำได้มากขึ้น
ควรรับการรักษาอย่างเร่งด่วน ในกรณีต่อไปนี้
- ปวดขาหนีบมาก
- มีก้อนเกิดขึ้น และไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้
- มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องรวมด้วย
ถ้าปล่อยไว้ไม่รักษา เมื่อลำไส้เลื่อนลงมามากแล้ว ถึงจะดันกลับเข้าไป ก็ไม่สามารถกลับเข้าสู่ตำแหน่งเดิมได้ และเน่าเสียในที่สุด ทำให้แบคทีเรีย และเลือดเสียเหล่านั้น กระจายไปทั่วร่างกาย ถ้าไม่รีบรักษา จะทำให้เสียชีวิตในที่สุด
รู้หรือไม่?
- ไส้เลื่อนไม่สามารถใช้ยาในการรักษาได้ ต้องผ่าตัดเท่านั้น
- การปล่อยทิ้งไว้ไม่ทำให้หายเอง แต่จะทำให้ไส้เน่า และเสียชีวิตได้ในที่สุด
- การเป็นไส้เลื่อนไม่เกี่ยวกับการใส่หรือไม่ใส่กางเกงใน
- ผู้หญิงหรือผู้ชายก็เป็นไส้เลื่อนได้ เพราะฉะนั้นถ้าพบว่าตัวเองมีอาการผิดปกติ ต้องรีบไปพบแพทย์