ไขมันในเลือดสูง
ไขมันในเลือดสูง (Dyslipidemia) ไขมันเป็นสารอาหารที่ให้พลังงานสูงแก่ร่างกาย แต่ถ้ามีมากจนเกินไป ร่างกายจะเก็บสะสมไว้ ทำให้เป็นปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดแข็งตัว นำไปสู่โรคหัวใจขาดเลือดได้
ไขมันในเลือด มี 2 ชนิด
- คอเรสเตอรอล เป็นไขมันที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเอง มี 2 ชนิด คือ ไขมันดี (HDL) และไขมันร้าย (LDL) ไขมันดี ทำหน้าที่ป้องกันหลอดเลือดแข็งตัว ไขมันร้ายจะเกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
- ไตรกลีเซอไรด์ เป็นไขมันอีกชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้น ประกอบด้วยกรดไขมัน 3 ชนิดรวมกัน ถ้าในเลือดมีไตรกลีเซอไรด์ จะมีโอกาสเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบมากขึ้น
สาเหตุ
เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น อายุที่มากขึ้น ความเครียด การสูบบุหรี่ ทานอาหารที่มีไขมันสูง และขาดการออกกำลังกาย การใช้ยาคุมกำเนิด
อาการไขมันในเลือดสูง
- ในระยะแรกจะไมมีอาการแสดง
- ในผู้ป่วยบางรายที่เริ่มมีอาการ ตาจะพล่ามัว มองไม่เห็นชั่วคราว
- บางคนมีอาการอ่อนแรง เช่น หยิบจับของแล้วของหล่น เป็นอาการเตือนว่าเรามีภาวะเส้นเลือดสมองตีบ แตกหรือตัน ที่เป็นชั่วคราว
- ในผู้ป่วยบางราย อาจไม่มีอาการแสดงให้เห็นเลย ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดอาการที่เรียกว่า “เฉียบพลัน” มีโอกาสเกิดได้ทั้งในคนอ้วน และคนผอม
ไขมันในเลือดสูงถือเป็นภัยเงียบ เพราะจะไม่แสดงอาการ กว่าจะรู้อีกที เมื่อมีอาการแสดง ก็สายไปแล้ว เราจึงจำเป็นต้องทำการตรวจด้วยวิธีการเจาะเลือด และอัลต้าซาวด์เป็นประจำทุกปี เพื่อให้ทราบผล และสามารถวางแนวทางในการรักษาได้
ผู้ที่มีภาวะเสี่ยง
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
- พันธุกรรม
- ผู้สูงอายุ ซึ่งมีภาวะของผนังหลอดเลือดที่หนากว่าคนทั่วไป อันเกิดจากการสะสมของไขมันในชั้นของผนังหลอดเลือดเป็นระยะเวลานาน
- ผู้ที่ป่วยเป็นโรคบางอย่าง เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคไฮเปอร์ไทรอยด์ คือการทำงานของต่อมไทรอยด์ที่น้อยกว่าปกติ ก็อาจจะทำให้มีความเสี่ยงต่อไขมันที่ผิดปกติมากขึ้น
โรคที่เกิดจากไขมันในเลือดสูง
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือกล้ามเนื้อหัวใจวายเฉียบพลัน มีอาการเจ็บหน้าอก เสียชีวิตโดยเฉียบพลัน
- โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต แขนขาอ่อนแรง ชาครึ่งซีก
- โรคหลอดเลือดที่ขาตีบตัน เกิดแผลที่เท้า ทำให้ผู้ป่วยเบาหวานเป็นแผลหายยาก และหายช้ากว่าปกติ
ทำอย่างไรเมื่อไขมันในเลือดสูง?
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูง เช่น ไข่แดง กุ้ง หอย ปู ปลาหมึก มะพร้าว อาหารที่มีกะทิ อาหารจำพวกแป้ง น้ำตาล เครื่องดื่มที่มีรสหวาน ผลไม้ที่หวานจัด ถ้านึกอยากกินก็กินได้สัก 2-3 คำ
- กินอาหารประเภทเนื้อปลา เนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน นมพร่องมันเนย
- รับประทานอาหารที่มีเส้นใยมากๆ ทั้งผัก ผลไม้ ข้าวซ้อมมือ และถั่วต่างๆ
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ปรุ่งด้วยน้ำมันสัตว์ ควรใช้น้ำมันพืช น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันข้าวโพด และน้ำมันงาในการทำอาหารจะดีกว่า
- ควบคุมน้ำหนักไม่ให้อ้วนเกินไป ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการดื่มสุรา สูบบุหรี่
- รับประทานยาลดไขมันตามแพทย์สั่ง
การไม่กินไขมันเลย อาจทำให้เกิดภาวะพร่องไขมันได้ ซึ่งจะทำให้ ผิวแห้ง หน้าตาหม่นหมอง ดังนั้นเราควรเลือกรับประทานอาหารให้ถูกต้อง และเหมาะสม และหมั่นตรวจร่างกายให้สม่ำเสมอ
อาหารสำหรับคนไขมันในเลือดสูง
- ชา เพราะในชาทุกชนิดมีประโยชน์ในการลดไขมันในเส้นเลือด
- ข้าวโอ๊ต เป็นธัญพืชที่ช่วยลดความอ้วน และยังช่วยลดปริมาณไขมันในเส้นเลือดได้อีกด้วย
- ช็อกโกแลต ช่วยลดการก่อตัวของคอเลสเตอรอลที่ไม่ดี แต่ควรเลือกทานเป็นดาร์กช็อกโกแลต
- ถั่ว โดยเฉพาะถั่วเปลือกแข็ง ซึ่งอุดมไปด้วยไฟเบอร์ชนิดละลายน้ำได้ มีประโยชน์ต่อการลดไขมันในเส้นเลือด
- น้ำเต้าหู้ นมถั่วเหลือง
- เสาวรส ซึ่งมีวิตามินซีที่สูงมาก สูงกว่าในมะนาว เสารสยังช่วยแก้อาการนอนไม่หลับ และลดไขมันในเส้นเลือด และโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบได้
- ไวน์แดง การดื่มไวน์แดงในปริมาณที่พอเหมาะจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี
- กระเทียม ป้องกันการแข็งตัวของเลือด ลดความดันโลหิต ลดการอุดตันของหลอดเลือดหัวใจที่เกิดจากไขมันในเส้นเลือด
- ปลาไขมันสูง ที่มีไขมันโอเมก้า 3 เช่น ปลาแซลม่อล ปลาซาร์ดีน ปลาทูน่า และปลาทะเลน้ำลึกอื่นๆ
- กระเจี๊ยบ นอกจากจะช่วยลดไขมันในเส้นเลือดได้แล้ว ยังมีสารต้านอนุมูลอิสระอีกมากด้วย
- ผักปวยเล้ง ช่วยลดไขมันในหลอดเลือด
- อโวคาโด แต่ควรรับประทานในขนาดที่พอเหมาะ เพราะอโวคาโดมีแคลอรี่สูง
- ขิง หากเติมขิงสดใส่ลงไปในอาหารที่มีคอเลสเตอรอล ก็จะช่วยลดระดับคอเลสตอรอลในอาหารจานนั้นได้
- เห็ดฟาง
- มะเขือยาว
