ยาเม็ดคุมกำเนิด

ยาเม็ดคุมกำเนิด มีฮอร์โมนเพศหญิงเป็นส่วนประกอบในขนาดต่ำ ทำให้สามารถทานได้ทุกวัน มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูง มักพบได้ 2 รูปแบบ คือ แบบแผง 28 เม็ด และแบบแผง 21 เม็ด

ยาคุมกำเนิดนอกจากใช้คุมกำเนิดแล้ว ยังใช้ในการรักษาโรคช็อกโกแลตซีส การปวดประจำเดือน ลดอาการปวดศรีษะไมเกรน และรักษาสิวได้ด้วย

แต่ต้องปรึกษาแพทย์ก่อน อย่าซื้อยามาใช้เอง เพราะในการรักษาโรคต่างๆ จะต้องใช้ยาในปริมาณที่เหมาะสม แพทย์จะพิจารณา และเลือกยาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

วิธีกินยาคุมแบบแผงละ 28 เม็ด

ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบ 28 เม็ด ประกอบไปด้วยเม็ดยาที่เป็นฮอร์โมน 21 เม็ด และเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมนหรือที่เรียกว่า “ยาหลอก” อีก 7 เม็ด

1. กินยาคุมแผงแรก ให้เริ่มกินเม็ดแรก ในวันแรกที่มีประจำเดือน หรือไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน
2. ทานวันละ 1 เม็ด เรียงลำดับตามลูกศรจนหมดแผง แนะนำให้กินยาเม็ดคุมกำเนิดหลังอาหารเย็น หรือกินก่อนนอนประมาณสองถึงสามทุ่ม และควรกินเวลาเดียวกันทุกวัน เพื่อรักษาระดับฮอร์โมนในร่างกายให้คงที่ และช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน
3. ประจำเดือนจะมาในช่วงยาหลอก 7 เม็ดสุดท้าย เมื่อยาหมดแผงให้เริ่มทานแผงใหม่ทันที โดยไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนจะหมดหรือไม่

วิธีกินยาเม็ดคุมกำเนิด แผงละ 21 เม็ด

ยาคุมชนิดแผงละ 21 เม็ด จะแตกต่างกับแบบ 28 เม็ด ตรงที่ไม่มีเม็ดยาหลอก 7 เม็ด วิธีทานก็เช่นเดียวกันกับชนิดแผง 28 เม็ด คือ

1. กินเม็ดแรกตามที่ระบุไว้ในแผงยา โดยกินในวันแรก หรือไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน
2. กินวันละ 1 เม็ด เรียงลำดับตามลูกศรจนหมดแผง หลังจากนั้น หยุดกินยา 7 วัน ประจำเดือนจะมาในช่วง 7 วันนี้
3. เมื่อหยุดการกินยายาครบเจ็ดวันแล้ว ให้เริ่มกินยาแผงใหม่ทันทีโดยไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนจะหมดหรือไม่

ลืมกินยาคุม 1 วัน

ในกรณีที่ลืมกินยาคุมกำเนิด 1 วัน ให้กินทันทีที่นึกขึ้นได้ จากนั้นกินเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ แต่ถ้านึกขึ้นได้ตอนที่จะกินยาเม็ดต่อไป ก็ให้กินยาเม็ดที่ลืม และยาเม็ดที่กำลังจะกิน ทานพร้อมกันทั้ง 2 เม็ดเลย

ลืมกินยาคุม 2 วันติดกัน

ในกรณีที่ลืมกินยาคุมกำเนิด 2 วันติดกัน จะสามารถแบ่งออกเป็น 2 ช่วงดังนี้

ถ้าลืมกินยาคุมในช่วง 14 เม็ดแรกของแผง ให้กินยาคุมกำเนิดวันละ 2 เม็ดติดกัน 2 วัน โดยให้กินครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 ครั้ง ในเวลาเช้าและเย็น

ยกตัวอย่างเช่น ลืมกินยาในวัน 7 และ 8 ให้กินยาในวันที่ 9 และ 10 โดยกินยาวันละ 2 เม็ด ในเวลาเช้าและเย็น หลังจากนั้นวันที่ 11 ให้กินยาตามปกติ คือ ครั้งละ 1 เม็ดต่อวัน

แนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย หรืองดการมีเพศสัมพันธ์ 7 เจ็ดวัน

ถ้าลืมกินยาในช่วงเม็ดที่ 15-21 ของแผง หรือลืมกินคุมกำเนิด 3 วันขึ้นไป การคุมกำเนิดก็จะไม่ได้ผลให้หยุดกินยาแผงนั้น และรอจนประจำเดือนมารอบใหม่ แล้วจึงเริ่มกินยาคุมแผงใหม่อีกครั้ง

ซึ่งในระหว่างที่ไม่ได้กินยาคุมกำเนิด อย่าลืมใช้ถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์้ด้วยนะค่ะ

อาการข้างเคียงของยาเม็ดคุมกำเนิด

ยาเม็ดคุมกำเนิดที่เราทานกันเป็นประจำ มีฮอร์โมนปริมาณต่ำอาจไม่พบอาการข้างเคียง แต่ส่วนใหญ่ในช่วงที่ใช้ยา 3-4 เดือนแรก มักพบอาการคลื่นไส้ อาเจียน คัดหน้าอก ตัวบวมเนื่องจากเก็บน้ำมากขึ้นทำให้ดูเหมือนอ้วน แต่อาการเหล่านี้จะหายไปได้เอง

อาการบางอย่างสามารถหลีกเลี่ยงได้ โดยการเลือกชนิดยาเม็ดคุมกำเนิดให้เหมาะสมกับตัวเอง ดังนั้นหากพบอาการผิดปกติหลังจากการใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมกับแต่ละบคุคคล

คำแนะนำในการกินยาคุม

1. เพื่อการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ จะต้องทานยาเม็ดคุมกำเนิดเป็นประจำ โดยต้องทานเวลาเดิมทุกวัน สม่ำเสมอ
2. สำหรับผู้ที่ไม่เคยกินยาคุมกำเนิด ในช่วงเดือนแรกที่เริ่มรับประทานยาแผงแรก จำเป็นต้องใช้วิธีการคุมกำเนิดอื่นๆร่วมด้วย เช่น ใช้ถุงยางอนามัย เป็นต้น เพราะแผงแรกร่างกายยังคงทำงานเหมือนเดิมทุกอย่าง และยังมีไข่ตกอยู่ จึงยังมีความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ เมื่อเริ่มกินแผงที่สองถึงจะปลอดภัยมากขึ้น
3. กินยาเม็ดคุมกำเนิดจนหมดแผงแล้ว แต่ประจำเดือนยังไม่มา ควรทำการตรวจสอบการตั้งครรภ์ ก่อนเริ่มรับประทานยาแผงใหม่
4. สำหรับวัยรุ่นอายุต่ำกว่า 16-18 ปี ไม่แนะนำให้ทานยาคุม เพราะจะทำให้หยุดการเจริญเติบโตของกระดูก ทำให้ไม่สูง

ยาคุมฉุกเฉิน

วงแหวนคุมกำเนิด

การคุมกำเนิดชนิดอื่น