อีสุกอีใส

อีสุกอีใส (chickenpox) เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสวาริเซลลา(Varicella virus) สามารถเป็นได้ทุกเพศทุกวัย มีระยะฟักตัวประมาณ 10-21 วัน คนไข้จะสามารถแพร่เชื้อโรคได้ ตั้งแต่ก่อนที่จะมีอาการ 2 วัน จนถึงมีตุ่มน้ำแตกกลายเป็นสะเก็ด

เป็นโรคติดต่อผ่านทางลมหายใจ ไอ จาม การสัมผัสกับผู้ป่วยหรือใช้ของร่วมกัน มักจะระบาดในปลายฤดูหนาวถึงต้นฤดูร้อน ช่วงเดือนมกราคม – เมษายน พบมากในเด็กวัย 5-9 ปี

อาการโรคอีสุกอีใส เป็นกี่วันหาย?

ระยะไข้ ประมาณ 2 สัปดาห์หลังจากที่ได้รับเชื้อ จะมีไข้ประมาณ 1-2 วัน ไม่ว่าจะเป็นไข้สูงหรือต่ำ มีอาการปวดหัว ปวดเมื่อยตามตัว ปวดกล้ามเนื้อ
ระยะผื่นขึ้น ผื่นจะขึ้นเป็นผื่นแดงๆ ลักษณะเป็นผื่นแดงเม็ดเล็กๆ แต่จะไม่มีอาการรุนแรงอะไร เว้นแต่มีอาการคันมาก 1 วัน
ระยะพองตุ่มใส ในระยะนี้ตุ่มจะค่อยๆใสและเยอะขึ้นเรื่อยๆ ภายใน 3-5 วัน จะขึ้นตรงบริเวณลำตัวก่อน ลามไปที่คอ สามารถขึ้นที่หน้า ศีรษะ แขนขา และลามไปได้ทั้งตัว หรือแม้แต่เยื่อบุต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเยื่อบุในช่องปาก ลำคอ หรือเยื่อบุตา ตุ่มอาจเป็นหนองเมื่อติดเชื้อแบคทีเรีย
ระยะตุ่มแห้ง ตกสะเก็ดภายใน 1-3 วัน และสะเก็ดแผลก็จะค่อยๆ ลอกจางหายกลับเป็นปกติภายในระยะเวลา 2 สัปดาห์

วิธีรักษา อีสุกอีใส

ถ้ามีอาการไข้ให้เช็ดตัว กินยาลดไข้พาราเซตามอล แต่อย่ากินยาแอสไพรินเพราะอาจมีอาการแพ้ยาได้ โดยเฉพาะในเด็ก
ทายาแก้คัน เช่น คารามาย หรือกินยาบรรเทาอาการคัน โดยปรึกษาเภสัชกรก่อนซื้อยากินเองเพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา 2ดื่มน้ำสะอาดให้มากๆ 3ตัดเล็บให้สั้นเพื่อป้องกันการเกา ซึ่จะทำให้แผลเกิดการติดเชื้อได้ง่าย
ใช้น้ำเกลือเช็ดแผลเพื่อให้แผลหายเร็วขึ้น
ใช้สบู่ยาในการฟอกตัวอาบน้ำเพื่อป้องกันการติดเชื้อที่บริเวณผิวหนัง
ผู้ใหญ่หรือเด็กที่อายุเกิน 12 ปีขึ้นไปและเด็กทารก จะใช้ยาต้านไวรัสในการรักษาร่วมด้วย เนื่องจากเด็กกลุ่มนี้สามารถเกิดโรคแทรกซ้อนได้บ่อย
ถ้าผู้ใหญ่เป็นอีสุกอีใส ให้รีบไปพบแพทย์ เพราะมียากินทำให้ลดจำนวนตุ่มได้ ถ้าเรากินเร็วทันเวลาจะทำให้หายเร็ว แต่ถ้าเป็นในเด็กไม่จำเป็นต้องกินยา ปล่อยให้เด็กได้สร้างภูมิคุ้มกัน
ถ้าเกิดมีอาการเหมือนแน่นหน้าอก หายใจเร็ว ไข้ไม่ลด ปวดศีรษะ ตุ่มเป็นหนอง ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาล เพราะอาจจะเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ เช่น ภาวะปอดอักเสบ สมองอักเสบ ติดเชื้อในกระแสเลือดได้

แผลเป็น อีสุกอีใส รักษาอย่างไร?

แผลเป็นเกิดจากการที่เราไปแกะเกาแผล ทางที่ดีที่สุดคือไม่ควรไปเกาหรือแกะแผล แต่ถ้าเราติดเชื้อเป็นหนองแล้วสามารถทานยาปฏิชีวนะ จะทำให้แผลตกสะเก็ดหลุดหายไปได้เอง

แต่กรณีที่เป็นแผลลึกแล้ว อาจจะต้องปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญต่อไป เพราะอาจต้องเลาะพังผืดตรงแผล เพราะแผลจะกลายเป็นแผลบุ๋มลงไป และอาจใช้แสงเลเซอร์ช่วยยิง ทำให้หลุมตรงนั้นตื้นขึ้นมาได้

วัคซีนป้องกันโรคอีสุกอีใส

วัคซีนสามารถป้องกันได้ผลกว่า 90-95 % ฉีดแล้วมีโอกาสเป็นได้อีกประมาณ 2-10 เปอร์เซ็นต์ แต่จะเป็นไม่นานก็หาย อาการจะไม่รุนแรง

เริ่มฉีดได้ตั้งแต่เด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป แต่ต้องมีการกระตุ้นอีกเข็มเมื่ออายุ 4-6 ปี แต่ในผู้ใหญ่หรือเด็กโตแล้ว แนะนำให้ฉีด 2 เข็มติดต่อกันเลย โดยเข็มที่ 1 และเข็มที่ 2 ห่างกันประมาณ 4-8 สัปดาห์

เมื่อฉีดครบสองเข็มสามารถป้องกันโรคได้ยาวนานถึง 20 ปี แต่เนื่องจากวัคซีนมีราคาค่อนข้างสูง ทางสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทยแนะนำว่า

เด็กไทยอายุต่ำกว่า 10 ปี ปล่อยให้เป็นโดยธรรมชาติ
กลุ่มเด็กอายุ 10-13 ปี หากไม่ต้องการให้เป็นอีสุกอีใสก็สามารถฉีดวัคซีนได้ 1 เข็ม
เด็กอายุหลัง 13 ปี ถ้าจะป้องกันให้ฉีดวัคซีน 2 เข็ม เช่นเดียวกันกับผู้ใหญ่
คนที่เคยเป็นอีสุกอีใสแล้วจะมีภูมิคุ้มกันไปตลอดชีวิต ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนอีก

ผู้ที่ห้ามฉีดวัคซีนอีสุกอีใส

ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ต่างๆ ควรต้องปรึกษาแพทย์เพราะอาจแพ้วัคซีนได้
ผู้ที่มีภูมิต้านทานโรคต่ำ เพราะอาจก่อให้เกิดการติดเชื้อรุนแรงได้ เช่น ผู้ป่วยโรคมะเร็ง และโรคเรื้อรังต่างๆ คนที่กินยากดภูมิคุ้มกันต้านทานโรค และคนท้อง ซึ่งอาจทำให้ทารกในครรภ์ติดเชื้อและพิการได้
ผู้ที่เคยแพ้วัคซีนต่างๆ หรือแพ้วัคซีนอีสุกอีใสเข็มแรกแล้ว

เคยเป็นโรคอีสุกอีใสแล้วจะเป็นอีกใหม?

อีสุกอีใสเป็นแล้วก็สามารถกลับมาเป็นได้อีก แต่อาการจะไม่รุนแรงเหมือนครั้งแรก เพราะเชื้อไวรัสดังกล่าว จะฝังตัวอยู่ในร่างกายของเราตลอดชีวิต

ถึงแม้อาการของโรคอีสุกอีใสจะหายไปแล้วก็ตาม พอเวลาเราเครียด อดนอน ไวรัสจะจู่โจมทำให้เกิดตุ่มพองใสอย่างอื่น เราเรียกว่า “งูสวัด”

เด็กบางคนที่มีโรคประจำตัว ต้องกินยากดภูมิ หรือมีภูมิคุ้มกันบกพล่อง ในกรณีนี้เด็กสามารถเป็นซ้ำครั้งที่สองได้ แต่อาการมักจะไม่รุนแรงเหมือนครั้งแรก

คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องระวัง โรคอีสุกอีใส

สิ่งที่อันตรายที่สุดของโรคอีสุกอีใส ที่เราต้องระมัดระวังคือ คุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ เพราะเชื้อโรคติดต่อทางลมหายใจ ไอ จาม ถ้าคุณแม่ได้รับเชื้อเข้าไป อาจส่งผลถึงลูกในครรภ์ได้ ถ้าลูกในครรภ์ติดเชื้อ อาจทำให้เกิดความพิการแต่กำเนิดได้

โรคงูสวัด