อาการวัยทอง

อาการวัยทอง จะเริ่มตั้งแต่ประจำเดือนยังไม่หมด ในช่วงอายุระหว่าง 45-55 ปี เกิดจากฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน ในเพศหญิงลดลง ทำให้เกิดอาการต่างๆ ที่เรียกว่า อาการวัยทอง

ภาวะวัยทองแบ่งออกเป็น 3 ช่วง

1. ช่วงแรกที่อายุประมาณ 40-45 ปี ประจำเดือนหายไปเป็นช่วงสั้นๆ หรือประจำเดือนมาเร็วขึ้นกว่าปกติ
2. ในช่วงอายุ 45 ปีขึ้นไป รอบประจำเดือนจะมาห่างขึ้น คือ 2-3 เดือนต่อครั้ง
3. ช่วงสุดท้ายอายุ 50 ปีขึ้นไป จะเป็นช่วงหมดประจำเดือน โดยประจำเดือนจะหายไปเกิน 1 ปี

อาการวัยทองในผู้หญิง

1. ประจำเดือนมาน้อยวันและไม่สม่ำเสมอ
2. ร้อนวูบวาบตามร่างกายโดยเฉพาะส่วนบนร่างกาย เหนื่อยง่าย ใจสั่น เหงืองออกมากตอนกลางคืน
3. บางคนมีอาการหนาวสั่นโดยไม่มีสาเหตุ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ หรือปวดตามข้อและกระดูก
4. ผิวหนังบางลง แห้งและเกิดเป็นแผลได้ง่าย มีอาการคันตามผิวหนัง และผิวหนังเกิดผื่นแพ้ง่าย
5. นอนไม่หลับ เวียนศีรษะระหว่างวัน หลงลืมง่าย
6.  อารมณ์แปรปรวน ก้าวร้าว ซึมเศร้า หงุดหงิด
7. เล็บเปราะบาง ผมร่วงง่าย
8. ช่องคลอดแห้ง รู้สึกเจ็บมากเมื่อมีเพศสัมพันธ์ ความต้องการทางเพศลดลง
9. อาการเหมือนมีไฟฟ้าช๊อตตามร่างกาย
10. กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
11. คลอเลสเตอรอลสูง

ตรวจเลือดวัดระดับฮอร์โมนวัยทอง

1. ตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมน Follicle Stimulating Hormone (FSH) เป็นฮอร์โมนที่มาจากต่อมไต้สมองของเรา ถ้าไข่ไม่ตกระดับฮอร์โมน FSH ก็จะเพิ่มขึ้นที่ 25.8-134 แสดงว่าเริ่มเข้าสู่วัยทอง
2. ตรวจฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) หรือฮอร์โมนเพศหญิง ถ้าได้ค่าต่ำ คือน้อยกว่า 138-5 แสดงว่าเริ่มเข้าสู่วัยทอง

วิธีรักษาอาการวัยทอง

1. ส่วนใหญ่จะรักษาตามอาการที่เป็น รักษาแบบประคับประคองไปก่อน อาการร้อนวูบวาบจะเป็นแค่ช่วงแรกๆ แล้วจะค่อยๆ หายไปเอง
2. การรักษาด้วยการใช้ยาเพิ่มฮอร์โมนทดแทน
3. ผู้ที่มีความเสี่ยงจากการใช้ยาเพิ่มฮอร์โมน จะได้รับการรักษาแบบธรรมชาติ เช่น เรื่องอาหารการกิน การออกำลังกาย และการเล่นโยคะ เป็นต้น

ยาเพิ่มฮอร์โมนรักษาวัยทอง

แพทย์จะทำการตรวจเลือด วัดระดับฮอร์โมนต่างๆ และดูความเสี่ยงว่าผู้ป่วยสามารถใช้ยาเพิ่มฮอร์โมนได้หรือไม่

เพราะกลุ่มผู้ที่เป็นโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก โรคตับเรื้อรัง โรคลิ่มเลือดอุดตัน ไม่สามารถใช้ฮอร์โมนทดแทนได้ เพราะอาจไปกระตุ้นโรคเหล่านี้

อาการที่ต้องกินยาเพิ่มฮอร์โมน

1. มีอาการร้อนวูบวาบ มีเหงือออก ช่องคลอดแห้งแสบ มีเพศสัมพันธ์แล้วเจ็บมาก ขาดอารมณ์ทางเพศ ปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่ได้
2. กินยาเพิ่มฮอร์โมน เพื่อป้องกันภาวะกระดูกพรุน

ยาเพิ่มฮอร์โมนแบ่งเป็น 3 ประเภท

1. ยาที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนอย่างเดียว ใช้ทุกวัน หรือหยุดใช้ 7 วัน ใน 1 เดือน เหมาะกับผู้หญิงที่ผ่าตัดมดลูกออกไปแล้ว แต่ถ้าผู้หญิงยังมีมดลูกอยู่ แล้วใช้ยาเพิ่มฮอร์โมนเอสโตรเจนไปนานๆ เกิน 5 ปี อาจกระตุ้นให้เกิดเนื้องอก หรือมะเร็งที่มดลูกได้
2. ยาที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจน และ ฮอร์โมนโพรเจสทิน ใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนทุกวัน หรือหยุดใช้ 7 วัน ใน 1 เดือน และใช้ฮอร์โมนโพรเจสทิน 10-14 วัน/เดือน
3. ยาที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจน และ โพรเจสเทอโรน ใช้พร้อมกันในประริมาณคงที่ สม่ำเสมอ ทุกวัน เหมาะสำหรับคนที่หมดประจำเดือนนานแล้วเกิน 1 ปี

ผลข้างเคียงของยาเพิ่มฮอร์โมน

1. มีเลือดออกผิดปกติเมื่อกินยาผิดชนิด
2. การกินยาเพิ่มฮอณโมน อาจส่งผลให้เกิดมะเร็งมดลูก
3. ยาที่เก่าอาจส่งผลให้เกิดมะเร็งเต้านม
4. เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน บวม น้ำหนักขึ้น ผมร่วง มีสิวขึ้น ขนดก อื่นๆ

หมายเหตุ:

• ฮอร์โมนทดแทน มีทั้งแบบกิน เจลทา และแผ่นแป่ะ หรือฝั่งเข้าไปในผิวหนัง สอดเข้าทางช่องคลอด
• การใช้ยาเพิ่มฮอร์โมน ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงได้

การดูแลตัวเองเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยทอง

1. หมั่นตรวจสุขภาพทุกปี
2. ตรวจมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก
3. วัดความหนาแน่นของกระดูกทุกๆ 2ปี
4. ตรวจเลือดเพื่อเช็คระดับฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับวัยทอง

รู้หรือไม่?

• ในผู้หญิงที่ผ่าตัดรังไข่ออกทั้งสองข้าง ถือว่าเข้าสู่วัยทอง แต่ไม่เกี่ยวกับการผ่าตัดเอามดลูกออก เพราะตัวที่ให้ฮอร์โมนคือรังไข่ไม่ใช่มดลูก
• ยาเพิ่มฮอร์โมนช่วยป้องกันโรคเมื่อเข้าสู่วัยทอง เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือด โรคกระดูกพรุน โรคความจำเสื่อม
• กระดูกจะเกิดการสลายที่เร็วมากขึ้นเมื่อเข้าสู่วัยทอง
• ผู้หญิงที่สูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงที่จะเข้าสู่วัยทองเร็วขึ้นกว่าคนทั่วไป 1-2 ปี
• อาการวัยทองของแต่ละคนจะแสดงอาการต่างกัน ขึ้นอยู่กับปริมาณของฮอร์โมนเอสโตรเจน
• ในผู้หญิงที่มีน้ำหนักตัวเยอะ อาจจะมีอาการการของวัยทองน้อยกว่าคนทั่วไป
• สามารถดื่มน้ำมะพร้าวเพื่อทดแทนฮอร์โมนเพศหญิงได้
• ผู้ชายเป็นโรควัยทองได้เหมือนกัน ส่วนใหญ่เริ่มที่อายุ 40 ขึ้นไป จะมีอาการขาดฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน (ฮอร์โมนเพศชาย) มีอาการคล้ายๆ ผู้หญิง และสมรรถภาพทางเพศลดลง ไม่แข็งตัว อัณฑะเหี่ยวฝ่อ